بررسی چالش نظری و تبیین انگارۀ اکوتوریسم شهری

هدف این مقاله تبیین نظری انگارۀ اکوتوریسم شهری از طریق بررسی مباحث نظری توسعۀ پایدار و ریشه های شکل گیری مفهوم اکوتوریسم است. همچنین، این مقاله درصدد است به این پرسش پاسخ دهد که تا چه میزان مفهوم اکوتوریسم قابلیت تطابق با محیط های شهری (محیط انسان ساخت) را دارد؟ گروهی از اندیشمندان حوزۀ طبیعت گردی، واژۀ ترکیبی «اکوتوریسم شهری» را، در تضاد و مخالفت با اصول بنیادین معنای اکوتوریسم می دانند. از طرف دیگر، گروهی درصددند که با بحث نظری ای که بیشتر متکی بر پروژۀ اجرایی است، ثابت کنند که مفهوم «اکوتوریسم شهری» راهبرد نوین در خصوص شهرهاست و لذا اکوتوریسم، در معنای بنیادین را «اکوتوریسم سنتی» می نامند. از این رو در این مقاله ضمن بررسی چرایی شکل گیری تفکر توسعۀ پایدار و قوام یافتن واژۀ اکوتوریسم از دل تحولات قرن بیستم میلادی در حوزۀ گردشگری، اصول بنیادین اکوتوریسم از دل متون اندیشمندان پس از دهۀ پنجاه در این حوزه استخراج شده است. این کنکاش در واقع، ورای بیان معنای اکوتوریسم است. به عبارت دیگر، هدف این مقاله مطالعه در ادبیات و انگارۀ[i] اصلی شکل گیری واژۀ اکوتوریسم (نه صرفاً بیان معنای آن) با روش مقایسه ای- تحلیلی و بیان چرایی شکل گیری ادبیات اکوتوریسم شهری و تدوین انگارۀ آن است. از این رو با تدوین سیر تحول مباحث نظری در خصوص دو واژۀ اکوتوریسم سنتی و شهری بر خلاف مقالات سایر صاحب نظران که مبتنی بر نمونۀ موردی بحث کرده اند، نوآوری این مقاله در تدقیق و تعریف معنای واژۀ اکوتوریسم شهری و تدوین انگارۀ آن صرفاً از طریق بیان مباحث نظری مربوطه است.